حمایت اجتماعی به کمک یا مساعدتی اطلاق می شود که دیگران در هنگام مواجهه شخص با استرس ، فشار و مشکلات زندگی در اختیار فرد می گذارند (تاسیگ،1386:ص70) و این مساعدت و حمایت به اشکال مختلفی می تواند صورت بگیرد . در شرایطی به شکل عاطفی و هیجانی از طریق ابراز علاقه و احترام و در شرایطی به شکل ابزاری و از طریق فراهم کردن کمکهای ملموس نظیر پول ، نفوذ و اطلاعات برای فرد ، انجام می پذیرد . سانتراک می گوید:" حمایت اجتماعی، اطلاعات و بازخوردهایی که از عزیزان و اطرافیان محترم و ارزشمندمان می گیریم و قرار گرفتن در شبکه ارتباطی و وظیفه مندی متقابل است (سانتراک ،1383:ص 314) . واکس  حمایت اجتماعی را به عنوان شبکه های اجتماعی، رفتارهای حمایتی و ارزیابی های حمایتی تعریف می کند (خیراله پور،1383:ص 84 ) . 

 

 

 

 

هاوس حمایت اجتماعی را نوعی مبادله بین فردی تعریف می نماید که پیوندهای عاطفی، کمک های موثر ابزاری ،ارائه اطلاعات و اظهار نظر و ارزیابی دیگران را در بر می گیرد ( دوران، 1383:ص24) . براندت و وینرت در تعریف از حمایت اجتماعی آن را شامل ایجاد تعلق / صمیمیت ، یکپارچگی اجتماعی، فرصت و امکانی برای رفتارهای مؤثر ، تضمین مجدد ارزش انسانها و ایفا نقش آنان، امکان کمکهای اطلاعاتی،عاطفی و مادی بیان می نمایند (رانکلین و دیگران؛2000) . کاپلان (1979) حمایت اجتماعی را اینگونه تعریف می کند: هرگونه محرکی که به پیشرفت اهداف فرد حمایت شده ، کمک کند(رابین دیماتئو،1378:ص172) . ساراسون نیز می گوید: حمایت اجتماعی ادراک فرد است از اینکه مورد محبت و علاقه دیگران می باشد، برای دیگران ارزش دارد و افرادی که در کنار او حضور دارند، آماده همیاری و مساعدت به وی در موقعیت های فردی هستند(دوران، 1383:ص24).

 

 

 

 

     چلبی حمایت اجتماعی را روابط و مبادله های نامتقارن گرم در شئونات مختلف زندگی اجتماعی معرفی می کند که ابعاد مختلف امدادرسانی داوطلبانه را در چهار بعد زیر شامل می شود:
1.    معرفتی( راهنمایی ، مشاوره و آموزش) 
2.     مادی( کمک های اقتصادی) 
3.    عاطفی ( ابراز همدری)
4.    منزلتی ( اعاده کرامت انسانی) (چلبی،1375:ص158).

 

 


     به بیانی کلی حمایت اجتماعی عبارتست از:"  مراقبت ، محبت ، عزت ، تسلی و کمکی که سایر افراد یا گروهها به فرد ارزانی می دارند"( سارافينو ،1940:ص170) .

 

 

 

 


فهرست مطالب

مبانی نظری و پیشینه پژوهش حمایت اجتماعی

1-1    تعاریف مفاهیم اصلی پژوهش    0
1-1-1    جوان    0
سن    0
1-1-2    حمایت اجتماعی    0
وابستگی    1
انسجام اجتماعی    2
خود ارزشمندی    2
وصلت و پیوند    2
فرصت رشد و پرورش    3
راهنمایی و مشورت    3
1-1-3    سلامت روان:    3
نشانه هاي جسماني(شکایات جسمانی):    4
اضطراب و بي خوابي :    5
اختلال در کارکرد اجتماعی:    6
افسردگی:    6
1-1-4    ميزان تحصيلات    7
1-1-5    ميزان درآمد ماهيانه    7
1-1-6    جنس    8
1-1-7    وضعیت تاهل    8
2    فصل دوم: ادبیات تحقیق    10
2-1    مقدمه:    10
2-2    ادبیات نظری تحقیق    10
2-2-1    حمایت اجتماعی    10
2-2-1-1ابعاد و انواع حمایت اجتماعی    11
2-2-1-2منابع حمایت اجتماعی    14
2-2-1-3کارکردهای حمایت اجتماعی    14
2-2-1-4عوامل مؤثردر بهره مندی از حمایت اجتماعی    15
2-2-1-5 نظریه های حمایت اجتماعی    16
1.5.1.2.2تئوری های شکل گیری روابط    16
1.1.5.1.2.2 رویکرد های مبادله و انصاف :    17
1.    تئوری وابستگی متقابل کلی و تیبات    17
2.    تئوری انصاف هاتفیلد    17
3.    مدل سرمایه گذاری راسبالت    18
2.1.5.1.2.2رویکرد رشد مرحله ای رابطه    18
1.    مدل شکل گیری و گسترش رابطه لوینگر و استوک    19
شکل ‏2 1 طیف شکل گیری و گسترش رابطه لوینگر و اسنوک    19
2    . تئوری نفوذ اجتماعی آلتمن و تیلور    19
شکل ‏2 2 مراحل رشد رابطه آلتمن و تیلور    20
3.1.5.1.2.2    رویکرد علی تعاملی    20
مدل علی تعاملی زوجی:    20
4.1.5.1.2.2    رویکرد تقویت    21
مدل شرطی سازی کلاسیک لات و لات:    21
5.1.5.1.2.2    رویکرد هماهنگی شناختی    21
1.    تئوری سازماندهی شناختی هایدر    22
2.    تئوری توازن نیوکامب    22
2.5.1.2.2 تئوری های حمایت اجتماعی    22
1.2.5.1.2.2مدلهای مربوط به میزان تغییر در اندازه و جهت حمایت اجتماعی در دوره های زندگی    23
1.    تئوری کناره گیری از رابطه    23
2.    تئوری بانک حمایتی    23
3.    مدل کمبود    23
شکل ‏2 3 مدل کمبود    24
2.2.5.1.2.2مدلهای مربوط به پیامدهای حمایت اجتماعی بر سلامتی    24
1.    مدل تأثیر مستقیم( کلی) حمایت    24
شکل ‏2 4مدل تأثیر مستقیم    25
2.    مدل تأثیر غیر مستقیم حمایت( فرضیه سپر/ضربه گیر)    25
3.2.5.1.2.2 مدلهای مربوط به نحوه کسب حمایت اجتماعی بر حسب اولویت در رابطه ، جایگزین های روابط از دست رفته یا توافق در روابط    25
1.    مدل سلسله مراتبی- جبرانی    25
2.    مدل تخصیص وظیفه    26
3.    مدل تخصیص کارکردی    26
4.    مدل هم چینی مناسب استرس و حمایت اجتماعی    26
شکل ‏2 5 مدل هم چینی مناسب استرس و حمایت اجتماعی کاترونا    27
4.2.5.1.2.2مدلهای مربوط به کاهش یا افزایش حمایت اجتماعی ناشی از تغییر در تعداد پیوندها،عضویت ها و هویت های اجتماعی    27
5.    تئوری انسجام اجتماعی    27
شکل ‏2 6 مدل انسجام اجتماعی دورکیم    28
6.    فرضیه انباشت هویتی    28
7.    تئوری شبکه    28
شکل‏2 7 تیپولوژی مبادلاتی پیوندهای قوی و ضعیف اسپینوزا (1999)    34
2-2-2    سلامت روان    34
شکل ‏2 8 ابعاد سلامت    35
2-2-2-1عوامل مؤثر بر سلامت روان    35
1.1.2.2.2سن و سلامت روان    35
جوانان و سلامت روان:    35
2.1.2.2.2پایگاه اجتماعی- اقتصادی و سلامت روان    36
3.1.2.2.2شغل و سلامت روان    38
4.1.2.2.2تأهل و سلامت روان    39
2-2-2-2نظریه های سلامت روان    39
1.2.2.2.2سلامت روان از دید گاه جامعه شناسی    39
2.2.2.2.2دیدگاههای روانشناسی    40
دیدگاه روانکاوی:    40
دیدگاه گشتالتی:    40
دیدگاه انسان گرایی:    40
دیدگاه روانی، اجتماعی،زیستی:    41
دیدگاه شناختی:    43
2-3    ادبیات تجربی تحقیق    43
2-3-1    پیشینه تحقیق در ایران(سوابق پژوهشی داخلی)    43
2-3-2    پیشینه تحقیق درکشورهای خارجی (سوابق پژوهشی خارجی)    46
2-4    چارچوب نظری تحقیق    46
2-4-1    فرضیات پژوهش    50


منابع