به طورکلی، فرآیند تاب آوری در پاسخ به تجربۀ تنیدگی ظاهر می شود و زمانی رخ می دهد که "شرایط یا رویدادی از سوی فرد متناسب با بهزیستی او مورد ارزیابی قرار می گیرد و منابع فرد در این فرآیند تحمیل می شوند یا نادیده گرفته می شوند"(فولکمن و لازاروس، ١٩٨٥). زمانی  که تجربۀ تنیدگی رخ می دهد، تاب آوری به عنوان مکانیسمی مقابلۀ فرد را ممکن می سازد و امکان بازیابی از اثرات خطرناک ارزیابی های هیجانی منفی را که اغلب با تنیدگی همراه است را فراهم می سازد.   تاب آوری ابتدا با کنترل هیجان منفی و با انجام واکنش های رفتاری تحقق می یابد تا شرایط تنش زا بهبود یابد(فولکمن و لازاروس، ١٩٨٠). بنابراین تاب آوری به فرد برای مقابله با رویدادهای تنش-زای زندگی و انجام کنش های رفتاری پیش گستر کمک می کند تا امکان ارزیابی های هیجانی مثبت تر رویدادها فراهم شود( فولکمن و لازاروس، ١٩٨٥).

مفهوم تاب آوری به صورتهای مختلف تعریف می شود. راتر در سال 1987 به نقل از هالی(2000) بیان می کند که تاب آوری به تفاوت افراد در پاسخگویی به خطر برمی گردد. وارنر(1989) به نقل از هالی(2000) این واژه را به صورت سازگاری یا مقابله موفقیت آمیز در برابر مواجهه با حوادث استرس زای زندگی تعریف می کند. جرمی مفهوم تاب آوری را به معنای کنترل یا اقدام بر عوامل فشارزا قبل از اینکه به فرد آسیب برساند، به کار می برد(فیتزپاتریک، کوئرنر، 2004).

مندل و همکاران(2006) تاب آوری را انعطاف پذیری مؤثر در برابر حوادث زندگی می دانند و بیان می کنند که تاب آوری توانایی سازگاری مناسب در زمان در معرض قرار گرفتن در زمینه های استرس زا و خطرناک یا تهدیدهای مهم است. به عبارت دیگر آنها تاب آوری را توانایی و بهبود و جبران و انعطاف پذیری بعد از مواجهه با حوادث آسیب زا و تنش زا معرفی می کنند. اصولاً مندل و همکاران(2006) دو وجه را در مفهوم تاب آوری مهم می دانند، یکی اینکه فرد حادثه آسیب زا و فشار و سختی را تجربه کند و دوم اینکه افراد در برابر این حوادث انعطاف پذیر باشند و دست به جبران برای بازگشت به عملکرد و کارکردهای معممول خود بزنند.

فهرست مطالب

مقدمه    14
نوجوانی    14
خصوصیات دوره  نوجوانی    14
رشد فردی واجتماعی دوران نوجوانی    19
هویت وهویت یابی دردوره نوجوانی    16
تاب آوری    17
تعریف تاب آوری    17
ظهورتاب آوری    20
تاب آوری و آسیب پذیر    20
ارتباط بین تاب آوری، مراحل رشد روانی، شناختی، اجتماعی و سلامت روان    22
الگوی تاب آوری و آسیب پذیری    23
ویژگیهای افراد تاب آور    24
وجوه تاب آوری    26
ویژگیهای دخیل درتاب آوری    27
سخت‌رويي کلیدی برای تاب آوری    29
مؤلفه های تاب آوری    29
پژوهشهای انجام شده در این زمینه    31

منابع